Op 3 juni opent het Maczek Memorial Breda haar deuren voor het publiek. Het Memorial is direct gelegen achter het bekende Poolse ereveld aan de Ettensebaan. Burgemeester Paul Depla noemde een bezoek aan het Memorial ‘een mooie manier om kennis te maken met de geschiedenis van Generaal Maczek en zijn 1e Poolse pantserdivisie. Een geschiedenis die ook voor Breda zo belangrijk is geweest.’ Wij nemen alvast een kijkje.
Als we langs de begraafplaats richting het nieuwe, moderne gebouw lopen valt mijn oog op misschien wel de meest iconische foto van de bevrijding van Breda: twee jonge vrouwen schrijven een boodschap op een Poolse tank. De grote buitenwand is volledig bedrukt met foto’s uit die periode. De geschiedenis komt tot leven, en dat is ook precies het doel van het Maczek Memorial Breda.
Een interactieve ervaring
In het midden van de ruimte staat het onberispelijke uniform van Generaal Stanislaw Maczek, met daarachter kasten en vitrines vol relikwieën uit de Tweede Wereldoorlog. Kogelhulzen, emblemen en persoonlijke eigendommen van soldaten nemen je mee naar een andere, allesbepalende tijd. Het merendeel is afkomstig uit het Maczek Museum, dat jarenlang in de Trip van Zoudtlandtkazerne was gehuisvest. Het is de bedoeling dat de huidige expositie blijvend zal rouleren met de talloze materialen die elders liggen opgeslagen.
Het gloednieuwe Maczek Memorial Breda is echter veel meer dan een museum. Luisterpalen met verhalen uit de oorlog, een interactieve kaart waarop je belangrijke plekken in de geschiedenis kunt selecteren én de wand waarop je de soldaten door heel Europa kunt volgen maken je bezoek tot een bijzondere, multimediale ervaring. Wanda Smigielski, al jarenlang verbonden aan de stichting en vandaag onze gastvrouw, is blij met deze constatering. ‘Het is niet alleen een plek om de bijzondere items te bekijken, maar ook een plaats om over de rijke geschiedenis te leren én natuurlijk om te gedenken.’ Om de geschiedenis ook aan nieuwe generaties over te brengen richt de stichting zich ook op de jeugd. Wanda: ‘Met een speciaal educatief programma hopen we veel schoolklassen te verwelkomen.’
Indrukwekkend bezoek
Na de rondleiding neem ik plaats in de zogeheten kamer van reflectie: een sfeervolle ruimte aan de voorzijde van het gebouw. Op een bankje kijk ik uit op de graven van de Poolse oorlogshelden, waar ook Generaal Maczek in 1994 bij ‘zijn mannen’ is begraven. Het maakt het bezoek nog indrukwekkender. In 2019 sprak Koning Willem-Alexander aan de Ettensebaan de woorden: ‘De Nederlandse vrijheid is mede gebaseerd op Poolse heldhaftigheid. Dat vergeten wij in Nederland nooit.’ En die geschiedenis levend houden? Dat doet het Maczek Memorial Breda zeker.
Ervaar het zelf: het Memorial is open
Vanaf deze week is het Maczek Memorial Breda geopend voor het publiek. De officiële opening stond oorspronkelijk gepland op de geboortedag van generaal Maczek op 31 maart, maar vanwege het coronavirus is deze verplaatst naar 23 oktober 2020. Dit valt samen met de herdenking van de bevrijding van Breda. Het Maczek Memorial Breda zelf ervaren? Reserveer je kaartje eenvoudig en snel via www.maczekmemorialbreda.nl.
